Jel Akü Nedir?

Aracın çalışması adına ihtiyaç duyulan ateşleme sisteminin devreye girebilmesi için gereken elektrik enerjisi akülerden elde edilir. Akünün bu işlevi elektrik enerjisinin kimyasal enerji halinde depo edilmesiyle yerine getirilir. Daha sonra depolanan kimyasal enerji elektrik enerjisine dönüştürülerek aracı çalıştıracak olan akım elde edilir. Gelişen teknoloji ile birlikte jel akü diğer akü çeşitlerinden ayrışarak en fazla tercih edilen akü türlerinden biri haline gelmiştir.

Jel Akü Nedir?

Artan teknolojik gelişmeler sayesinde eskiden kullanılmakta olan kurşun asit aküleri yerini jel aküye bıraktı. Kuru akü sınıfında yer alan jel akünün içerisinde sıvı değil, jel kıvamında elektrolit bulunur. Akünün içerisindeki jel kıvamı sülfürik asit ve isli silikanın homojen olarak karıştırılmasıyla elde edilir. Jel aküler yüksek sıcaklığa ve titreşime karşı dayanıklı olması sayesinde denizcilik, rüzgar enerjisi, güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarında yoğun olarak tercih edilir.

Jel aküyü diğer akü türlerinden ayrıştıran en önemli özelliği derin deşarj imkânı sunmasıdır. Derin deşarj ise akü tamamen deşarj olduktan sonra tekrardan şarj edildiğinde bünyesindeki kimyasal yapının hiçbir zarar görmemesi olarak nitelendirilir. Bu sayede her şarj edişten sonra diğer akülerin aksine jel akün kullanım ömrü kısalmaz ve verimliliği de düşmez.

Jel Akülerin Çalışma Prensibi

Jel aküler dönüşüm prensibiyle çalışır. Bu ise akünün içinde bulunan gaz haldeki elementlerin yoğunlaşarak kimyasal tepkimeye girmesiyle meydana gelir. Bağımsız tip akü olarak sınıflandırılan jel akülerde özel bir valf sistemi bulunur. Bu valf sistemi sayesinde akünün içindeki gazların dışarı çıkışı engellenmiş olur. Böylece akünün su kaybı önlenir. Sulu akülerde olduğu gibi herhangi bir sıvı takviyesine ihtiyaç kalmaz. Böylece akünün verimliliği ve kullanım ömrü korunmuş olur.

Jel Akünün Kullanım Kapasitesi Nedir?

Diğer akü türlerine kıyaslandığında jel aküler oldukça yüksek oranda kullanım kapasitesine sahiptir. 100 amperlik bir sulu akünün kullanım kapasitesi %50 seviyesindeyken aynı amperdeki jel akünün kullanım kapasitesi %80 seviyesine kadar artış gösterebilmektedir.

Sulu akülere kıyasla jel aküler oldukça yüksek bir çevrim ömrüne sahiptir. 100 amperlik bir sulu akünün çevrim ömrü 100 iken, aynı güçteki jel akünün çevrim ömrü 450’dir. Bu ise sulu akünün 100 defa deşarj ve şarj olması, jel akünün ise 450 defa deşarj ve şarj olması anlamına gelir. Jel aküler yüksek çevrim ömrüne sahip olduğu için pek çok alanda yoğun olarak kullanılmaktadır.

Jel Akünün Kullanım Alanları

Jel akü yüksek sıcaklık, aşırı soğuk hava, titreşim ve darbe gibi dış etmenlere karşı dayanıklı olduğundan ve diğer akülere kıyasla yüksek performans gösterdiğinden oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptir. İşlev görmesi veya hareket etmesi için yalnızca aküden elde edilecek olan enerjinin yeterli olduğu makine veya araçlarda jel akünün kullanılması tercih edilir. Jel akünün kullanım alanları şu şekilde sıralanabilir:

Güneş enerjisi sistemleri

Telekomünikasyon sistemleri

Rüzgâr enerjisi sistemleri

Denizcilik

Tekne, karavan gibi taşıtlar

Golf aracı

Mobil dükkânlar

Tekerlekli sandalye

Yer temizleme makinesi

Manuel transpaletler

Jel Akünün Bakımı Nasıl Yapılır?

Sulu akülerin aksine jel akünün fazladan uygulanacak herhangi bir bakıma ihtiyacı yoktur. Akünün içerisine su veya başka bir madde eklenmesine ihtiyaç duyulmaması nedeniyle jel akü bakımsız akü olarak da adlandırılmaktadır.

Sulu akülerden farklı olarak jel akü valf olarak adlandırılan küçük boyutlu havalandırma pencerelerine sahiptir. Bunun nedeni ise jel akünün içerisindeki elementlerin yoğunlaşıp dönüşmesi üzerine kurulu olan bir işleyişe sahip olmasıdır. Bu işleyiş şekli nedeniyle akünün içindeki gazların dışarı çıkısı minimum seviyededir. Nadir olarak aşırı yüksek basınçlı ortamlarda bulunulması halinde gaz çıkışı görülebilir. Bu nedenle jel akünün bakımı yapılırken valflerin zorlanmaması, açılmaya çalışılmaması gereklidir. Aksi halde akü içindeki gaz dışarı çıkar ve akünün kullanım ömrü azaltılmış olur.

Buna ek olarak jel akünün bakımının yapılması için akünün kutup başlarının temiz olmasına özen gösterilmesi ve belirli aralıklarla akünün elektrolit seviyesinin ölçülmesi gerekir.

Jel Akünün Avantajlı Yönleri Nelerdir?

Akünün içerisindeki elektrolitin jel kıvamlı olması sayesinde en düşük veya en yüksek sıcaklıkta bile yüksek verimli olarak çalışır.

Jel elektrolit sayesinde buharlaşma sorunu ortadan kalkar ve aküye saf su takviyesi yapılmasına gerek kalmaz. Bu yönüyle kullanımı oldukça pratiktir.

Sulu akünün enerji üretim kapasitesi 50 amper iken jel aküden 80 amper düzeyinde bir enerji elde edilebilir. Bu yönüyle diğer akülere kıyasla 75 kat daha yüksek bir performansa sahiptir.

Jel kıvamlı aküler sulu akülere göre sızdırma ihtimalinin daha düşük olması nedeniyle çevre dostu olarak nitelendirilir.

Diğer akülere kıyasla jel aküler titreşime, sıvı temasına, aşınmaya ve darbeye karşı daha dayanıklıdır.

Kurşun asit türündeki akülere göre daha uzun ömürlüdür. Jel aküler uzun yıllar boyunca kullanılabilir.

Kolaylıkla şarj edilir ve diğer akülere kıyasla daha verimlidir.