Jant Seçiminin Yakıt Tüketimine Etkisi Nedir?
Jant arabaya hem görsel zenginlik katan aynı zamanda da motor gücünün tekerleğe aktarılmasını sağlayan bir aksam olmaz özelliğine sahiptir. Bir aracın görünümünün değiştirilmesinde kullanılan jantın malzemesi ve tasarımı etkilidir. Görselliğin yanı sıra jantlara bağlı olarak arabanın sürüş kalitesi, yol tutuşu, motordan elde edilen performans ve yakıt tüketimi gibi çeşitli noktalar da değişiklik gösterir.
Sürüş güvenliğinin olmazsa olmaz bir parçası olduğu için arabaya takılacak olan jantlar hayati önem taşır. Jantın sağlam ve güvenilir bir marka tarafından üretilmiş olması araçta yolculuk eden kişilerin güvenliği için dikkat edilmesi gereken hususlardır. Zaman zaman değiştirilen jantlara bağlı olarak motorun çekiş gücü ve harcanan yakıt miktarı da değiştiğinden titiz olunmasında yarar vardır.
Jant Nedir?
Jant araçlarda yer alan önemli bir emniyet parçasıdır. Lastik ve aks sistemi arasında yer alır. Lastik jantın etrafına yerleşecek şekilde takılır. Motorun lastikleri çevirme gücü janttan destek alınarak lastiklere yansıtılır. Bu yüzden jantlar aracın hızını, yol tutuşunu, sürüş konforunu, motor performansını ve yakıt sarfiyatını etkileyen başlıca unsurlardan sayılır. Üretildiği malzemeye göre jantlar çeşitlilik gösterir. Jant çeşitleri ise şöyledir:
- Saç Jant: Saç jantlar çoğunlukla siyah renkte üretilir. Üretim esnasında çelikten saç materyali iki parça halinde soğutulur ve daha sonra da kaynak yapılarak birleştirilir. Tasarımın göze daha hoş görünmesi için siyah renkli saç jantlara uygun aynı renkte jant kapakları üretilir.
- Alüminyum Alaşımlı Jant: Bu jant türü Türkiye’de çelik jant olarak adlandırılır. Bu jantın üretiminde %90 oranında alüminyum ile %10 oranında da silisyum kullanılır. %1’den az olmak suretiyle de titanyum ile magnezyum üretim aşamasında diğer malzemelerin arasına eklenir.
- Magnezyum Alaşımlı Jant: Üretilmesi çok yüksek maliyet gerektirdiği için yaygın bir kullanım alanına sahip değildir. Çoğunlukla maliyetten kaçınılmayan Formula 1 gibi organizasyonlara katılan araçlar için üretilen bir jant türüdür.
Jant Nasıl Büyütülür?
Bazı kişiler araçlarının sahip olduğu orijinal lastik boyutu ve jantları kullanmak istemez. Daha büyük jant takarak arabanın görünümünü değiştirmek isteyebilirler. Bu durumda jantın büyütülmesi için 3 adet yöntemden söz edilebilir.
- Jantı büyütebilmek için ilk uygulanan yöntemde lastik ve jantın çağı aynı bırakılırken yalnızca daha geniş bir lastik kullanılır. Bu şekilde yalnızca lastikler genişletilmiş olur.
- Jantı büyütmek için jantın çapı 1 inç genişletilir. Yanak incelirken lastik ve jantın çapı genişletilmiş olur.
- Son olarak da jantın çapı 2 inç genişletilir. Bu miktardan daha fazla jant genişletmek mümkün değildir. Aksi halde jantın kullanım ömrü azalır, sürüş güvenliği ortadan kalkar ve çok fazla yakıt harcanır.
Jant Seçiminin Yakıt Tüketimi Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Pek çok uzman tarafından esasen aracın orijinal jantlarının kullanımına devam edilmesi önerilir. Arabayı tasarlayan uzman ekip tarafından motor özellikleri, süspansiyon ve arabanın konseptine uygun olarak en uygun jant belirlenir ve tüketici beğenisine paket halinde sunulur. Ancak arabanın orijinal jant boyutlarına müdahalede bulunmadan yalnızca farklı görsellikteki jantları kullanmanın da herhangi bir sakıncası bulunmaz. Bu durumda normalden daha büyük çapta jant kullanmanın hem yakıt harcamada hem de sürüş güvenliği ile araç konforu üzerinde çeşitli etkileri bulunur.
- Eğer olması gerekenden daha geniş çapta bir jant arabaya takılırsa bu durum doğrudan kullanılan lastiklerin de etkilenmesine neden olur. Lastiklerin yanak kalınlığı azalır ve jantlar darbeye daha açık, savunmasız halde kalır. Olası bir darbe yüzünden jant eğrilip, kırılabilir. Bu önemli bir güvenlik riskidir. Buna ek olarak jantla beraber lastiklerin genişliği de artacağı için arabanın direksiyonu da ağırlaşır. Manevra yapma çapı da bu yönde artar. Bu sebeple arabanın debriyaj sistemi olumsuz etkilenir. Sarf edilen yakıt miktarı da artar.
- Daha büyük jant kullanımı yüzünden arabanın ivmelenmesi azalır. Düşük motor gücüne sahip olan araçlara takılan orijinalinden daha büyük ölçülü jantlar yüzünden araç istenilen sürede hızlanamaz. Bu durumda esas etken jantın ağırlaşması ve motorun döndürmesi gereken tekerlek çapının artmasıdır. Daha geniş bir jantın dönmesi daha fazla tork gücünü gerektirir. Motorun kapasitesi sabitken büyük jantın döndürülmesi daha çok yakıt tüketilmesine yol açar. Kısaca büyük jant demek daha fazla yakıt harcanması demektir.
- Jant seçerken hem motorun gücü ile uyumlu olmasına hem de üretildiği malzemenin ağırlığına dikkat edilmesi gerekir. Ağır jantlar daha çok yakıt tüketimini doğursa da hafif jant kullanımı her araç için uygun değildir. Daha az yakıt tüketmek için hafif olan karbon alaşımlı jantlar kullanıldığında güçlü motora sahip olan araç savrulabilir, hayati tehlike içeren trafik kazaları yaşanabilir.
- Pek çok kişi tarafından hafif metal jantların daha az yakıt harcanmasına sebep olması nedeniyle kullanılması önerilir. Bu yüzden de genel olarak hafif metal jant kullanımı görülür. Hafif metal türden jantlar iç lastiksiz lastik ile kullanılabilir. Bu durum da aracın daha dengeli olmasına ve daha yüksek direksiyon hâkimiyeti elde edilmesine katkı sağlar. Saç jantlara kıyasla alüminyum ve titanyum jantlar daha az ağırlıktadır. Arabanın toplam ağırlığının düşerek genel olarak daha az yakıt harcanmasına etki eder.