Jant Nedir? Jant Çeşitleri Nelerdir?

Jant bir araba için olmazsa olmaz öneme sahip olan hem göze hitap eden hem de teknik olarak çeşitli işlevlere sahip olan bir araba parçasıdır. Jant bir arabada lastiğin iç kısmında çember şeklinde bulunur. Metalden üretilen bir aksamdır. Jantın çevresine lastik monte edilmek suretiyle aracın hareket etmesi sağlanır. Aracın dış görünüşünde önemli bir unsur olan jantlar doğrudan aks sistemine bağlıdır. Çok çeşitli maddeden üretilebilen jantların araç performansı üzerinde farklı etkileri bulunur. Aracın ağırlığına, çekiş gücüne ve temel özelliklerine aykırı olarak seçilen jant nedeniyle sorunlar ortaya çıkabilir. Orijinalinden farklı olarak seçilen jant nedeniyle arabanın yakıt tüketimi artabilir, çekiş gücü zayıflayabilir. Bu sebeple jant seçimi hafife alınmadan titizlikle yapılmadır.

Jant Nedir?

Lastiğin iç tarafına yerleştirilen ve arabanın hareket etmesi ile doğrudan ilişkisi olan parçaya jant adı verilir. Aks sistemine bağlantılı olarak işlev gösteren jantların temel vazifesi arabanın hareket etmesini sağlamaktır. Farklı maddelerden üretilebilmesi sebebiyle tasarım unsuru olarak da görülmektedir. Aracına farklı bir görünüm kazandırmak isteyen kişiler tarafından jantlara önem verilir.

Jant Çeşitleri Nelerdir?

İç Lastiksiz Jant

İngilizce karşılığı tubeless jant olan bu jant türünde iç lastik olmadan üretim yapılmıştır. Yalnızca dış lastiğin bulunduğu iç lastiksiz jantta lastik ve jant birbirine yapışmış bir şekilde tasarlanmıştır. Bu yapışma hali sayesinde hava kaçağı önlenmiş olur ve iç lastiğin varlığına gerek kalmaz. Ülkemizde ilk defa 1980’li yıllarda üretimine başlanan iç lastiksiz jantın kendi içerisinde de değişik türleri mevcuttur.

• 50 Lastik Oturma Açılı Jant: Çoğunlukla kamyonetlerde kullanılan bir jant türüdür. Ölçüleri ise 13”, 14” ve 17” olarak belirlenmiştir.
• 150 Lastik Oturma Açılı Jant: Bu jant türü ile geniş lastiklerin kullanılması gerekir. Jantın ölçüsü 17,5’’, 19,5’’ ve 22,5’’ olarak üretilir.
• 50 Lastik Oturma Açılı 4 Parçalı Jant: Bu jant çeşidi 80 serisine dahil olan lastikler ile birlikte kullanılabilir. Ölçüsü ise 20’’ olarak belirlenmiştir.

İç Lastikli Jant

İngilizce karşılığı tube tyre jant olan bu jant 3 değişik bölümden oluşacak şekilde üretilmiştir. Segman, çember ve gönek adı verilen kısımlar iç lastikli jantta yer alır. Diğer jantlara kıyaslandığında fazlaca kullanıldığı görülür.

Göbeksiz Jant

Diğer adı ispit jant olan bu türde iç lastikli ile iç lastiksiz jantın özellikleri bir araya getirilmiştir. Lastikli ve iç lastiksiz olacak şekilde üretilmektedir.

Üretildiği Malzemeye Göre Jant Çeşitleri Nelerdir?

Aynı zamanda aracın tasarım unsuru olarak da kullanılan jantlar farklı görünüme sahip olacak şekilde değişik malzemelerden üretilebilir. Bu malzemeler şöyledir:

Alüminyum Alaşımlı Jantlar: Bu jant çeşidi yapı olarak daha hafif olması sebebiyle araca daha az yük bindirir. Bu sayede aracın hızlanması daha kolaylaşır ve yakıttan tasarruf edilebilir. Bu yönü sebebiyle yoğun olarak alüminyum alaşımlı jantların kullanıldığı görülür. Bu jant türü üretilirken %90 oranında alüminyum ve %10 oranında da silisyumdan yararlanılır. Görsel tasarım yönünden geniş bir yelpazeye sahip olduğu için pek çok kişi tarafından tercih edilir.

Sac Jantlar: 0 Km bir araç alındığında çoğunlukla üzerinde sac jantın takılı olduğu görülür. Daha az maliyetli olması sebebiyle bütçe sıkıntısı çeken işiler tarafından sıklıkla tercih edilir. Alüminyum alaşımlı janta kıyaslandığında daha düşük kalitelidir.

Magnezyum Alaşımlı Jantlar: Diğer jant çeşitlerine göre daha yüksek maliyetli olduğu için Türkiye’de pek kullanılmaz.

Jant Ölçüleri Nelerdir?

Her bir aracın kendisine uygun olarak jant ölçüsü ilk tasarım aşamasında üreticisi tarafından belirlenmiştir. Fabrika çıkışındaki jant ölçülerinden büyük alınan jantlar bazı zamanlar çeşitli sıkıntıların oluşmasına yol açar. Jant ölçüsünün belirlenmesinde esas alınan unsurlar şöyledir:

Jant Genişliği: Genişliğin ölçülmesi için kullanılan ölçü birimi inçtir. Jantın genişliği 5 inçten 15 inçe adar değişiklik gösterir. Genişliğin belirlenebilmesi için flanşların iç kısmından itibaren ölçü alınması gereklidir.

Flanş: Janta temas eden lastik yanağına flanş adı verilir. Flanş olmadan jantın lastiğe tam olarak oturması beklenemez. Farklı çeşitlerde üretilen flanşlar mevcuttur.

Jant Çapı: Çapın ölçü birimi inçtir. Flanşın iç kısmından itibaren ölçülerek jantın çapı belirlenir. 13 inçten 30 inçe kadar değişiklik gösteren jant çapları bulunur.

Jant Offseti: Ölçüsü -50 mm ve 70 mm arasında değişiklik gösteren offset jantın iç göbeğinden jantın tam ortasına kadar olan mesafenin uzunluğudur. IS ya da ET şeklinde belirtilir. Pek çok jantın offet aralığı 20 ve 60 arasında değişiklik göstermektedir.

Jant Seçimi Yaparken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?

Lastik kadar jant da bir aracın güvenli bir şekilde trafikte seyahat etmesinde önemli rol oynar. Arabanın yol tutuşu, yakıt tüketimi, dış görünüşü ve çekiş gücü jantın çeşidi ile büyülüğüne göre değişikli gösterir.

• Yalnızca görünüşü güzel olduğu için hiçbir jant araca takılmamalıdır. Kalitesi düşük olan, aracın ağırlığına uygun olmayan ve büyük ya da olması gerekenden küçük jant seçimi taşıt güvenliğini olumsuz yönde etkiler.
• Yaygın olarak kullanılan jant türü olan çelik jantın en kaliteli olanı seçilmelidir. Aksi halde engebeli yollarda jant eğrilebilir veya kırılabilir.
• Takılan jant büyüdükçe araçtaki sürüş konforu da aynı ölçüde azalır.
• Jantlar sayesinde fren sisteminin soğuması sağlanır. Bu yüzden seçilen jantın dayanıklı malzemeden üretilmiş olmasına dikkat edilmelidir.
• Jantların büyüklüğü arttıkça arabanın virajda savrulma olasılığı azalır, viraja girerken yol tutuşu daha sağlam hale gelir.
• Büyük jantlar diğer ölçüdeki jantlara kıyasla daha ağırdır. Bu ağırlık artışı daha fazla yakıt tüketimine yol açar. Jant büyüdükçe arabanın sürüş performansı da azalır. Bunun sebebi ise büyük jantların döndürülmesi için motorun daha çok enerji harcamasıdır. Burada önemli olan husus aracın motor kapasitesinin büyük jantların ihtiyaç duyduğu gücü üretebilecek kapasitede olmasıdır.
• Araca takılan jantlar aracın motor gücü ile uyumlu olmalıdır. Motor gücü yükse olan ve daha ağır olan araçlara küçük jant takılması sonucunda araç patinaj yapabilir ve yol tutuş güvenliği sekteye uğrar.  
• Araca alınan jant mutlaka yetili servis tarafından takılmalıdır.
• Yanlış seçilen jant yüzünden araba daha gürültülü çalışır, araba savrulabilir, balans ayarı bozulabilir ve sürüş güvenliği sekteye uğrayabilir.
• Arabanın sürüleceği coğrafi konumların gereğini karşılayacak uyumlulukta jant seçilmelidir. Engebeli araziler daha farklı lastik ve jant seçimini gerektirir.