ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Nedir?
Günümüzde en büyük sorunlardan biri enerji tüketimidir. Enerji tasarrufu yapmak için onlarca çözüm üretmeye çalışsak da günün sonunda rakamların istediğimiz daha doğrusu “olması ideal olan” rakamlara ulaşması zaman zaman güç olabiliyor. Dünya geliştikçe tüketim de gelişiyor. Bugün evlerimizde kullandığımız her cihaz birer tüketim malzemesi haline geldi. Enerji giderlerinin düşürülmesinin yanı sıra çevreye olan sorumluluğumuzu yerine getirmek için tüm bunların tek bir sistemde toplanması artık bir gereklilik haline geldi. Etkin enerji yönetimi kuruluşlar için sadece yararlı olmakla kalmıyor artık şart olma yolunda ilerliyor. İşte bu şartları başarmanın ve yerine getirmenin en etkili yollarından biri ISO 50001’dir. ISO 50001 uluslararası bir standarttır aynı zamanda küresel anlamda en iyi olarak tanımlanan enerji yönetim standartlarını da tanımlar. Öncelikle ISO 50001 nedir kısaca göz atalım…
ISO 50001 enerji yönetim sistemi nedir?
ISO 50001 ne demek kısaca tanımlayalım. ISO 50001 enerji yönetim sistemi enerji uzmanları tarafından belirlenen standartlar dahilinde, enerji yönetim sisteminin oluşturulmasını sağlar. Bu sistem sayesinde enerji tasarrufu yapılması, enerji giderlerinin düşürülmesi ve çevreye olan duyarlılığın arttırılması hedeflenir. Enerjiye olan ihtiyaç ve erişim günden güne daha da maliyetli olmaya başladı. Artan fiyatlar, fatura zamları derken pek çok sorun da gündeme geldi. Enerji ihtiyacının artması sadece ceplere değil doğaya da zarar veriri hale geldi ne yazık ki. Enerji kaynaklanın azalması neticesinde çoğu ülkede artık ucuz enerji dönemi de kapanmış oldu. Çevre kirliliği ya da çevreye gereken özenin gösterilmemesinden sebep doğal enerji kaynaklarımız artık eski veriminde değil. Bu durum sadece günlük yaşamımızı değil gelecek nesilleri de tehdit edecek boyuta. ISO 50001 enerji yönetim sistemi bu bağlamda oldukça önemli bir konuma sahiptir. Enerji yönetim sistemi her ölçekteki kuruluşun enerji kullanımının “sürdürülebilir” biçimde yönetilmesine olanak sağlar. Enerji yönetim sistemi sayesinde maliyetler azalır, çevresel olumsuz faktörler kontrol altına alınabilir.
ISO 50001 enerji yönetiminin avantajları nelerdir?
ISO 50001 enerji yönetiminin pek çok faydası bulunur. Öncelikli faydası şüphesiz enerji maliyetini tasarruf çatısı altında tutmaktır. Enerji maliyetlerine olumlu yansır. Enerji akışının sürekli izlenmesi sayesinde enerji verimliliği sürekli kılınır ve ayrıca şeffaf enerji akışı da sağlanmış olur. Tasarım ve satın alma uygulamaları, enerji performansıyla ilgili olacak şekilde değerlendirilir. Veri analizi aracılığı ile enerji tasarrufu potansiyeli belirlenmiş olur. Enerji maliyetleri ve sera gazı emisyonları azaltılmış olur. Çalışanların farkındalığı artar böylece daha fazla katılım sağlanır. Yasal gerekliliklere uygunluk sağlanır. Değişen enerji fiyatlarından daha az etkilenme olur. Daha az karbon ayak izi oluşur. İthal yakıtlara olan bağımlılık azalır. Bilinçli karar alma süreçleri oluşur. Gelecekteki enerji kullanımı daha iyi anlaşılır ve bu sayede belirsizlik ortadan kalkar. İşletme verimliliği artar. Kuruluş imajına ve rekabetçi yapısına da katkı sağlar. Vergi avantajları sağlaması da cabası. Peki ISO 50001 enerji yönetim sisteminden kimler faydalanabilir? ISO 50001 enerji yönetim sistemi pek çok sektörü kapsar; inşaat, endüstriyel ürünler ve prosesler, yenilenebilir enerji santralleri, enerji üretim santralleri, rüzgâr ve güneş enerji santralleri, ulaştırma sektörü gibi.
ISO 50001 enerji yönetim sistemi nasıl işler? Çalışma prensibi nedir?
Enerji yönetim sistemi ile kuruluşun enerji performansı iyileştirilir. Bu iyileştirmeleri sürdürebilmek için de enerjiye sistematik bir şekilde dikkat etmek gerekir. Sürekli iyileştirme için PUKÖ yaklaşımı belirlenmiştir. PUKÖ döngüsü nedir açılımını yapalım; planla, uygula, kontrol et, önlem al. Burada önemli olan basamak planlamadır; hedefe ulaşmak için neyin, ne zaman, nerede, nasıl ve kimler tarafından yapılacağı belirlenir. Doğru işleyen bir plan, karmaşık süreçleri de basitleştirmiş olur. Plana uygun olarak gerçekleştirilen faaliyetler neticesinde bir takım istatistikler elde edilir. ISO 50001 enerji yönetim sistemi standardı, bir kuruluş bünyesinde enerji yönetim sistemini uygular. Bu uygulama sürecine ilişkin olarak yapılacak çalışmalar da ISO 50001 enerji yönetim standardına göre bazı ana başlıklarda ele alınır, belirlenir. Bunlardan ilki yönetim sorumluluğudur. Ardından enerji politikası, enerji planlama, uygulama ve işletim, kontrol etme ve yönetimin gözden geçirilmesi adımları uygulanır.