Hava Kirliliği Neden Oluşur? Hava Kirliliği Nasıl Önlenir?
Hava kirliliği, su kirliliği, çevre kirliliği, toprak kirliliği, deniz kirliliği… “Kirlilik” deyince ardı ardına bu kadar şey sayabilmek ne acı değil mi? Ne yazık ki öyle bir dünyada yaşıyoruz ki hava kirliliğini önlemek için neler yapmalıyız sorusu dilimize pelesenk olsa dahi, hava kirliliği nedenlerine itina (!) ile zemin hazırlamaktan da alı koyamıyoruz kendimizi. Bilinçsizce yaptığımız hatalar nedeni ile hava kirliliği sonuçlarına bir artı da biz sağlıyoruz. Madem farkında olmadan yaptığımız hatalar ile söze başladık, isterseniz gelin önce hava kirliliği nedenlerine bir göz atalım; belki aklımızdan kaçan bir madde olmuştur.
Hava Kirliliği Nedenleri
Hava kirliliği nasıl oluşur sorusunun katkısız yanıtları ile başlayalım ki aklımıza ilk zaten bunlar geliyor otomatik olarak;
- Kalitesiz yakıt kullanımı
- Egzoz gazları
- Soba ya da kalorifer gibi ısıtıcıların, uygun koşullarda yakılmaması
- Olumsuz hava koşulları
- Doğaya zararlı kozmetik kullanımı
- Sanayi tesislerinin yanlış konumlanması nedeniyle ortaya çıkan hava kirliliği
- Trafikten kaynaklanan hava kirliliği
Hava Kirliliği Nasıl Oluşur?
Hava kirliliği nedir sorusu ile başlayalım. Hava kirliliği; havada katı, sıvı ya da gaz halindeki yabancı maddelerin insan sağlığına, canlı hayatına ve dahası tüm ekolojik dengeye zarar verecek yoğunlukta olması ile oluşur. Üretim ve tüketim aktiviteleri sırasında ortaya çıkan atıklarla hava tabakası kirlenir ve yeryüzündeki tüm canlıların hayatında önemli bir tehdit oluşturur. Hava %78 azot, %21 oksijen ve %1 oranında çeşitli gazlardan ve su buharı bileşiminden meydana gelir. Zararlı maddelerin havada birikmesi ve bu bileşimi bozması ile da hava kirliliği oluşur. Hızla artan nüfus, yanlış kentleşme, tarım ilaçları kullanımındaki gözle görülür artış, kullanılan kimyasal maddeler derken hava kirliliği için pek çok neden sayabiliyoruz. Trafikte motorlu araçların egzoz gazlarından tutun da fabrika bacalarından salınan dumana kadar geniş bir yelpaze var. Kaliteli ve doğru yakıt kullanımının önemine vakıfız peki ya diğerleri? Hava kirliliğini önlemek için yapılan çalışmalara bireysel olarak nasıl katkı sağlarız? İşte bu sorunun yanıtını birkaç maddede topladık. Dünyayı ben mi kurtaracağım düşüncesinden çıkıp, dünyamızı ben de koruyacağım mantığına sarılarak başlayalım işe, gerisi zaten akar gider. Evet, şimdi gelelim hava kirliliğini nasıl önleyeceğimize…
Hava Kirliliğinin Çözüm Yolları
Hava kirliliğini önlemek için neler yapılması gerektiğini, dahası birey olarak nasıl hareket etmemiz gerektiğini birkaç maddeye sığdırmak zor şüphesiz. Ancak sanırız ihtiyacımız olan ilk şey çevre bilinci.
- Bilinçli bireyler yetiştirmek ile başlayalım işe. Kendi çevre bilincimiz oturduktan sonra bunları çocuklarımıza da aşılayarak önemli bir kazanç sağlarız. Çevre bilinci ile yetişen çocuklar, bir zincir gibi güzellik halkaları ekler ekolojik dengeye… Çevre bilinci, dünyamızın “güzel bir gelecek” inşası için dayanıklı bir tuğla görevi görecektir.
- Soğuk… Çok soğuk, biliyoruz. Ancak evleri ısıtmak için kullandığımız ısıtıcılardan sebep, hava kirliliği alıp başını gidebiliyor. Örneğin kömürle mi ısınıyorsunuz? Kullandığınız kömürlerin düşük kalorili olmasına dikkat ederek başlayabilirsiniz işe.
- Sobalı bir evde yaşıyorsanız evlerinizde düzenli baca temizliği yaptırınız. Bu yalnızca doğaya değil kendinize de bir yatırım. Sağlıktan daha önemli ne sayabiliriz ki bu hayatta?
- Özel araç kullanımını azaltın demeyeceğiz; özellikle büyük şehirlerde yaşayanlar için ulaşım ciddi bir sorun, farkındayız. Tabi imkânınız varsa elbette özel araç kullanımını aza indirin. Ancak eğer özel aracım olmasan dışarı çıkamam diyorsanız belki bu şekilde kotarabiliriz; mesela aracınızdan çıkan egzoz gazı içinde filtre kullansanız? O bile kardır.
- Gelişen sanayi ile ivme kazanıyoruz evet. Ancak aynı ivmeyi hava kirliliği konusunda da yapsak hiç fena olmayacak. Örneğin, sanayi yerleşimlerini mümkün olduğunca yerleşim yerlerinden uzağa yaparak başlayabiliriz işe.
- Yeşil alanlar, nefes alan alanlar… Hava kirliliği ile mücadele etmede en önemli silahımız yeşil alanlarımız. Bunları arttırmak için elimizden geleni yapabiliriz. Fidan ekelim, ağaçları kesmeyelim, yeşil alanların çoğalması için elimizden geleni yapalım.
- Çatı yalıtımlarına, apartman bacası temizliğine ekstra özen gösterin. Isınma sorununun önüne geçebilmek için bina yalıtımları yaptırılması da bir seçenek örneğin.
- Kalorifer bakımlarınızı düzenli olarak yaptırın. Bu bakımlar hem kaloriferinizin havasını alacak ve daha iyi ısınmanızı sağlayacaktır hem de hava kirliliği konusunda yaşanacak olası sorunların da önüne geçmenizi sağlayacaktır.