E-Atık (Elektronik Atık) Nedir? Geri Dönüşümü Nasıl Sağlanır?

Konu doğayı koruma olunca pek çok el birleşiyor; çevre dostu tüketimlere dikkat ederken, geri dönüşümler ile sağlıklı yarınlara yatırım yapıyoruz. Bugüne kadar sıkça duyduğumuz geri dönüşüm artık günümüzde hemen her alanda yapılabiliyor. Geri dönüşüm sayesinde kullanmadığımız ürünler yeniden hayat bulma imkânı bulurken, çevreyi korumanın verdiği rahatlık da üzerine büyük bir keyif oluyor. Bugün geri dönüşüm ürünleri içinde son yıllarda oldukça farkındalık yaratan bir konuyu işliyoruz; e- atık. Dilerseniz önce e- atık ne demek kısaca değinelim…

E-atık nedir?

E-atık, elektronik atık kelimesinin kısaltmasıdır. Dünyada bugün her yıl ortalama 20 milyon ton ile 50 milyon ton arasında elektronik atık üretimi mevcuttur. Elektronik atık nedir kısaca tanımlayalım öncelikle. Elektronik atık ya da e-atık istenmeyen, çalışmayan, eskimiş ya da ömrünü doldurmuş olan elektronik ürünler için kullanılan bir terimdir. Teknoloji hızla gelişiyor. Öyle ki, bugün son model aldığımızı düşündüğümüz cep telefonu bundan 15 gün sonra yeni sürümü ile karşımıza çıkabiliyor. Konu teknoloji olunca “son model” kelimelerinin cümle içinde kullanımı çok uzun ömürlü olmuyor kısaca. Kullan at mantığı işlediği için ve dahası ihtiyaçlar her gün arttığı için o çok sevdiğimiz elektronik cihazlarla kısa sürede vedalaşmak durumunda kalabiliyoruz. İşte bu vedanın ardından artık ürün elektronik atık sınıfına giriyor. Peki, elektronik atıklar nelerdir? E-atık olabilecek ürünlerin başında en sık yenilediğimiz ya da ömrünü dolduran cep telefonları geliyor. Ardından televizyonlar, CD çalarlar, faks makineleri, yazıcılar ve benzeri ürünler takip ediyor. Elektronik atıkların hemen hemen çoğu ağır metaller, plastikler, gazlar, cıvalar, PVC gibi maddeler içerir. Bu toksik maddeler çevreye karşı önemli bir tehdit oluşturur.

E-atıkların geri dönüşümü nasıl olur?

Çevreye zararlı toksik maddelerden bahsetmiştik. Ancak elektronik atıkların imhası da çevreye oldukça zarar verebilir. Özellikle e- atıkların uygun olmayan şekilde imhası çevre için bir tehdit unsuru olabilir. Böylece geri dönüşümden kazanç elde etmek isterken büyük zarar edilmiş olunur çevreye karşı. Elektronik atıklar yukarıda da sözünü ettiğimiz üzere plastik, cam ya da metaller de dahil olmak üzere çeşitli geri dönüştürülebilir materyale sahiptir bu nedenle elektronik atıkların geri dönüşümü önemlidir. E-atıkların geri dönüştürülebilmesi için profesyonel bir uygulama gereklidir. Bugün pek çok belediye elektronik atık konusunda destek vermektedir. Bu belediyelerin e-atığı kabul eden transfer istasyonları vardır böylece güvenle imha işlemi gerçekleşir. Bu konuda işleyen bazı prosedürler vardır. Dünyada da elektronik atık konusunda alınan bazı önlemler vardır. Dünya genelinde yapılan e-atık çalışmalarında bazı başlıkların üzerinde durulur.

• Üretimi yeni başlayan elektronik ürünlerin içeriğinde daha titiz olunur; özellikle toksik ya da zararlı maddelerin kullanımı sınırlandırılır.
• Üretimi yeni başlayan elektronik ürünlerde geri dönüşüm kriterleri göz önünde bulundurulur ve geri dönüşümün kolayca sağlanabilmesi için çalışmalar yürütülür.
• Ve bilinç… Aslında her şey bilinç ile başlıyor. Çevre koruması, sağlıklı yarınlara ulaşmanın temelidir. Her bir birey alacağı sorumluluklar ile çevreye katkı sağlayabilir. Bu nedenle sadece elektronik atık konusunda değil çevreye dair her konuda bilinçlendirme önemli bir adımdır.